Prażone, inaczej ziemniaki po cabańsku

Prażone, czyli inaczej "ziemniaki po cabańsku". Jest to danie, które pochodzi z regionu w którym spędziłam większość życia, czyli z ziemi chrzanowskiej. Prażone w moim życiu towarzyszyły mi bardzo często, były robione w różnej formie, na ogniu na świeżym powietrzu w żeliwnym garnku oraz w domu na zwykłej kuchence w zwykłym garnku.
Jest to potrawa jednogarnkowa, nazywana również: "pieczone", "pieczonki", "duszonki", "ziemniaki po cabańsku"


Krótka historia prażonych:

Od Cabanów czyli ludności, która przybyła do Chrzanowa w XIII wieku, w czasach najazdów tatarskich. Cabani/Czabanowie, byli pasterzami, którzy pilnowali trzody potrzebnej do wyżywienia ordy tatarskiej. Gdy zmarł chan tatarski i wojska wycofały się z Polski część pasterzy pozostała na ziemiach podbijanych. Z czasem zostali właścicielami stad bydła. Część z nich osiedliła się w Chrzanowie i przyjęła polskie nazwiska.Danie przygotowuje się z ziemniaków, jarzyn (marchew, pietruszka, cebula, kilka liści kapusty, buraki) i wędliny (boczek, kiełbasa) w żeliwnym kociołku z nóżkami i pokrywą dociskaną wkręcanym trzpieniem, ustawianym na ognisku. Tradycyjnie danie było przygotowywane w kociołku bez przykrywki. Do tego celu służyły liście kapusty, a jako docisku używano darni odwróconej trawą do liści. Do tej pory niektórzy mieszkańcy Chrzanowa i okolic tak przygotowują to danie."
Źródło: wikipedia

Prażone w dzieciństwie kojarzyły mi się z rodzinnym posiłkiem, który wszyscy wspólnie przygotowujemy, każdy ma jakąś rolę, a później każdy nakłada swoją porcję z jednego garnka. Jest to również potrawa, która bardzo często towarzyszy na różnego rodzaju rodzinnych i towarzyskich spotkaniach, jest taką alternatywą grilla. 

Składniki:

Ciężko określić dokładną ilość składników, ponieważ u prażone robimy na wyczucie, czasami też zmieniamy proporcje wedle upodobań 😊 Podane składniki są na około 6 dużych porcji

  • ok 2kg ziemniaków
  • 4-5 marchewek
  • 3 duże cebule
  • ok 400 g boczku wędzonego
  • ok 600g kiełbasy (polecam zwyczajną lub toruńską)
  • natka pietruszki lub koperek (może być świeży lub suszony)
  • pieprz
  • sól
  • odrobina słodkiej papryki
  • smalec
  • opcjonalnie kapusta biała w dowolnej ilości pocięta w krótkie paseczki (czasami dodajemy)
  • dodatkowo polecam liście kapusty białej do wyłożenia spodu garnka, by składniki nie przypaliły się nam zbyt mocno oraz do przykrycia garnka.

Wykonanie:

  1. Wszystkie warzywa oraz natkę pietruszki opcjonalnie również kapustę białą i jej liście myjemy.
  2. Obieramy ziemniaki, marchewkę i cebulę, następnie ziemniaki kroimy w krążki lub połówki krążków (zależy jak lubimy), marchewkę również kroimy w cienkie krążki (niektóre osoby ścierają marchewkę na tarce), cebulę natomiast kroimy w piórka. Siekamy drobno natkę pietruszki lub koperek (jeżeli używamy świeżego). Boczek kroimy w kostkę, a kiełbasę w plasterki.
    Co ważne! Nie mieszamy ze sobą składników, ponieważ prawdziwe prażone układamy warstwami!
  3. Garnek, w którym przyrządzamy nasze ziemniaki po cabańsku smarujemy smalcem, szczególnie jego dno. Następnie jeśli używamy liści kapusty wykładamy nimi dno garnka, zapobiegnie to przypaleniu składników.
  4. Prażone to potrawa piętrowa i warstwowa. Zaczynamy pierwsze "piętro" naszych prazonych"  Układamy warstwy składników w naszym garnku, zaczynając od warstwy ziemniaków (pierwsza warstwa powinna być z najgrubszych plastrów), oprószamy ziemniaki solą i odrobiną pieprzu,  następnie cienka warstwa kiełbasy i boczku, później marchewki oraz jeśli dodajemy to pociętej kapusty, całość oprószamy pieprzem i odrobiną słodkiej papryki, posypujemy to natką pietruszki lub koperkiem. Na kolejne piętra dajemy 3-4 cienkie plasterki smalcu. Powtarzamy układanie warstw w kolejnych piętrach naszej potrawy, mi zazwyczaj wychodzą 3-4 piętra warstw, w zależności od garnka.
  5. Przykrywamy wszystko folią aluminiową lub liśćmi kapusty, na to dajemy pokrywkę.
  6. Prażone pieczemy na wolnym ogniu, im ogień mniejszy i dłużej się prażą tym lepiej. W przypadku ogniska jest to około 1 godziny, do 1,5 godziny. Gdy robimy prażone na kuchence jest to zależne od płomienia od minimum 45 minut do 1 godziny i 15 minut.
  7. Nakładamy na talerz kolejne porcje i cieszymy się smakiem prażonych 😊



Komentarze